Irak Hükümet Sözcüsü Basim el-Avvadi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretiyle iki ülke ilişkilerinde “niteliksel sıçrama” yaşanacağını söyledi.
Avvadi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 22 Nisan’da Irak’a gerçekleştireceği ziyaretin iki ülke ilişkilerine yansımaları ve ziyaretten beklentileri AA muhabirine değerlendirdi.
“İLİŞKİLERDE SIÇRAMA YAŞANACAK”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyareti için hazırlıklara yaklaşık bir yıl önce başlandığını belirten Avvadi, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu ziyaretiyle Irak- Türkiye ilişkilerinde önemli ve niteliksel bir sıçrama yaşanacak.” dedi. Avvadi, Erdoğan’ın Bağdat temaslarında masada olacak “su meselesi, Kalkınma Yolu Projesi, terör örgütü PKK’nın Irak’taki varlığı ve Türk şirketlerinin Irak’taki yatırımları” konularına ilişkin ortak komisyonların çalışmalarının sona erdiğini ifade etti.
“KALKINMA YOLU PROJESİ’NİN EN ÖNEMLİ MERKEZLERİ IRAK VE TÜRKİYE’DİR”
“Su meselesinde Başkan Erdoğan ile Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani arasında çok önemli ve stratejik anlaşma imzalanacak.” diyen Avvadi, “Türkiye, su yönetimi ve suyu değerlendirme konusunda dünyadaki başarılı ülkelerden biri ve bu alanda büyük tecrübeye sahiptir. Bu çerçevede büyük ve sürpriz bir anlaşmaya imza atılacak.” ifadelerini kullandı.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani“TERÖRİSTLERİN HİÇBİR PARTİ VEYA SİYASİ FAALİYETLERİ OLMAYACAK”
Irak Ulusal Güvenlik Konseyi’nin terör örgütü PKK’yı Irak’ta “yasaklı örgüt” olarak tanımladığını anımsatan Avvadi, şunları kaydetti: “Onlara (PKK) Irak’ta Birleşmiş Milletler (BM) denetiminde ‘mülteci’ statüsü verilecek ve hiçbir parti veya siyasi faaliyetleri olmayacak. Bu, hemen hemen Irak ve İran arasında imzalanan güvenlik anlaşmasına benzer bir şekilde olacak.”
KALKINMA YOLU PROJESİ
Kalkınma Yolu Projesi’ndeki Irak ve Türkiye ortaklığına vurgu yapan Avvadi, bu projenin Erdoğan’ın Irak ziyaretinin en önemli ayağını oluşturduğunu söyledi. Avvadi, “Kalkınma Yolu Projesi’nin en önemli merkezleri Irak ve Türkiye’dir. Bu konuda da önemli anlaşmalar yapılacak. Türk şirketlerinin bu proje kapsamında Irak’taki rolü de değerlendirilecek.” ifadelerini kullandı.
Irak petrolünün yeniden Türkiye’ye ihracatı meselesinin Türkiye tarafından çözüme kavuştuğunu aktaran Avvadi, sözlerini şöyle sürdürdü: “Petrol ihracatı meselesi Bağdat merkezi hükümetiyle Kürdistan Bölgesel Hükümeti (IKBY) arasında bir meseleye dönüştü. Esasen bu konudaki gecikme, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin petrol ihracatı konusunda orada faaliyet gösteren şirketlerle imzaladığı anlaşmalardan kaynaklanıyor. Bu şirketlerin artık Irak Federal Petrol Bakanlığı ve Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) ile müzakere aşamasına geçmesi gerekiyor. Petrol Bakanlığının da kendisine ait yasalarının yanı sıra Anayasa’ya karşı sorumluluğu söz konusu. Bu konu, Başbakan Sudani’nin Washington ziyareti sırasında genişçe tartışıldı.”
“ERDOĞAN’IN ZİYARETİYLE ORTAK TİCARET HACMİ ARTACAK”
Öte yandan Irak Ticaret Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanı Riyad Fahir el-Haşimi de Türkiye ile mevcut ticaret hacminin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bağdat ziyaretiyle artabileceğini ifade etti.
Erdoğan’ın Irak ziyareti sırasında iki ülke arasında “ortak ticaret komisyonu” kurulması için anlaşma imzalanacağını kaydeden Haşimi, şöyle konuştu: “Irak ile Türkiye arasındaki ortak ticaret hacmi şu an yaklaşık 16 milyar dolar. Bu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti sonrası oluşacak pazara göre artabilecek.”
“ÇOK UZUN ZAMANDIR BU ZİYARET HAZIRLIK YAPMAKTAYIZ”
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da, Moritanya Dışişleri Bakanı Muhammed Salim Merzuk ile Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilciliğindeki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu. Bakan Fidan, konuşmasının ardından bir gazetecinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretine ilişkin sorusu üzerine, 2011’den itibaren ilk defa Cumhurbaşkanı düzeyinde Irak’a ziyaret gerçekleştirileceğini dile getirerek, “Çok uzun zamandır bu ziyarete hem Irak tarafı, hem Türkiye tarafı olarak büyük önem vermekte ve hazırlık yapmaktayız. Devam eden yoğun çalışmalar var.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretinin en verimli şekilde gerçekleşmesini hedeflediklerini söyleyen Fidan, Erdoğan’ın Türkiye-Irak ilişkilerindeki vizyonunun Türkiye’nin bölgeye ilişkin vizyonunu yansıttığını kaydetti. Fidan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani hükümetinin kalkınmayla ve siyasi istikrarla ilgili attığı adımları desteklediklerinin altını çizerek, “Irak, uzun yıllardır çok sıkıntılı dönemlerden geçti. Siyasi istikrarın sağlanması çok güç oldu. Siyasi istikrar olmadığı zaman da özellikle halkın ihtiyacı olan temel hizmetlerin götürülmesi konusunda da büyük problemler yaşandı.” dedi.
TÜRKİYE, IRAK’A DESTEK OLMAYA HAZIR
Irak’ın büyük potansiyele ve imkanlara sahip olmasına rağmen temel hizmetlerin halka ulaştırılması konusunda da büyük sıkıntılar yaşadığını belirten Fidan, mevcut Irak hükümetinin bu konuda büyük farkındalık geliştirdiğini söyledi. Fidan, Irak ve Türk hükümetlerinin, bu sıkıntıların giderilmesi için neler yapılabileceği konusunda görüştüğüne değinerek, Türkiye’nin, sulama sistemi, eğitim, sağlık, altyapı, ticaret ve enerji gibi alanların geliştirilmesi için “her türlü desteği” vermeye kararlı olduğunu vurguladı.
Uzun zamandır bakanlar, bürokratlar ve iş adamları düzeyinde Irak ile çeşitli temasların yoğun şekilde devam ettiğini bildiren Fidan, gelinen “olgunluk noktası” itibarıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak’a ziyareti ve Stratejik Çerçeve Anlaşması’nın imzalanması konusunda mutabık kalındığını söyledi.
BÖLGEDE İSTİKRAR VE REFAH VURGUSU
Fidan, Stratejik Çerçeve Anlaşması’yla çok alanda ve aynı anda nasıl işbirliği yürütülebileceğinin stratejik vizyonunun ortaya konacağına dikkati çekerek, şunları kaydetti: “Bu, iki ülke ilişkilerinin geleceği açısından önemli bir yol haritası teşkil edecek. İlişkilerimizi, daha önce de söylemiştim, kurumsallaştırarak ileriye götürmek, başarıyı bir tesadüf olmaktan çıkartmak, daha sistemli hale getirmek ve iki ülke arasındaki ilişkilerde kalıcı faydaları ortaya koymak arzusundayız.”
Bölgenin ve Irak’ın iç karışıklıklarla, savaşla ve çatışmayla anılmasını istemediklerinin altını çizen Fidan, bu sebeple, ekonomik kalkınmanın ve siyasal istikrarın esas olmasını temenni ettiklerini belirtti. Fidan, Türkiye’nin terörle mücadele konusundaki yoğun temaslara ve işbirliği arayışlarına işaret ederek, “Irak’taki mevcut siyasal dengeleri çok fazla rahatsız etmeden, terörle mücadelede nasıl büyük adımlar atılabileceği” hususunda Bağdat hükümetiyle çok yoğun görüşmeler içerisinde olduklarını kaydetti.
IRAK İLE TEMASLAR
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’in koordinasyonunda Irak Savunma Bakanlığı, istihbarat ve diğer güvenlik kurumlarından Türkiye’ye gelen heyete işaret eden Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu ile Irak’ı ziyaret ettiğini hatırlattı. Fidan, şunları söyledi: “Bu ziyaretimiz esnasında Cumhurbaşkanı’mızın Irak’a yapacağı ziyaretin stratejik çerçevesini de Iraklı muhataplarımızla uzun uzun tartışmıştık. Biz, Irak-Türkiye ilişkilerinin bölgemizde önemli bir örneklik teşkil edeceğine inanıyoruz. Özellikle Cumhurbaşkanı’mızın da çok önem verdiği Kalkınma Yolu Projesi’nin hayata geçmesi durumunda hem Irak halkı için, hem bölge halkları için çok önemli bir örnek teşkil edeceğine inanıyoruz.”
Dışişleri Bakanı Fidan, bölgenin çatışmalarla, karışıklıklarla ve istikrarsızlıklarla değil kalkınmayla, teknolojiyle, refahla, istikrarla, kültürle ve sanatla gündeme gelmesi gerektiğini dile getirdi.
IRAK’IN GAZZE KONUSUNDA TÜRKİYE’YE DESTEĞİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretinde İsrail’in Gazze’ye saldırılarının da ele alınacağını bildiren Fidan, Bağdat hükümetiyle Gazze konusunda aynı hassasiyetleri paylaştıklarına dikkati çekti. Fidan, Irak’ın uluslararası sistemde Gazze’ye ilişkin Türkiye’ye destek verdiğini, oylamalarda Türkiye ile hareket ettiğini vurgulayarak, “Cumhurbaşkanı’mızın Erbil ziyareti esnasında da özellikle bölgesel yönetim yetkilileriyle bir araya gelerek kendilerine verdiğimiz destek, aramızdaki ilişkinin artırılması, Irak iç istikrarının ve barışının sağlanmasında kendilerine düşen birtakım rollerinin hatırlatılması konusunda da kendileri eminim vizyonlarını paylaşacaktır.” ifadesini kullandı.
